Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh đã nhận thức đúng đắn và sâu sắc lời chỉ dẫn của của học thuyết Mác - Lênin về Đảng Cộng sản: nắm vững và quán triệt trong thực tiễn, đồng thời phải biết vận dụng sáng tạo cho phù hợp với điều kiện lịch sử cụ thể của dân tộc mình và có nhiều sáng tạo độc đáo. Trong chiến lược cách mạng của Người, quan điểm xây dựng Đảng Cộng sản ở một nước thuộc địa để lãnh đạo sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc được hình thành ngay từ khi Người đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc ta. Từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, từ người yêu nước trở thành chiến sĩ cộng sản, Người tự nguyện phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng cộng sản. Hoạt động trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, Hồ Chí Minh sớm nhận thức được vấn đề quan trọng đầu tiên của cách mạng: sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.
Vấn đề thành lập ở Việt Nam một Đảng Cộng sản được Người thực hiện một cách khoa học và sáng tạo. Đảng do Người sáng lập là sản phẩm kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, đồng thời đề ra được cương lĩnh cách mạng đúng đắn ngay từ đầu. Những sáng tạo của Hồ Chí Minh trong việc sáng lập Đảng ở một nước thuộc địa đã được thực tế cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới trong thế kỷ XX kiểm chứng và chứng minh là đúng đắn và khoa học. Đây là cống hiến quan trọng của Người vào kho tàng lý luận Mác - Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới ở một nước thuộc địa - một lĩnh vực quan trọng thuộc chiến lược cách mạng. Thực tiễn cách mạng Việt Nam trong suốt 90 năm qua từ đấu tranh giải phóng dân tộc đến công cuộc đổi mới phát triển đất nước đã giành được những thành tựu quan trọng. Những yêu cầu của công cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phấn đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, đòi hỏi Đảng ta phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt - nhiệm vụ sống còn của toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc ta.
Vì vậy, việc nghiên cứu làm rõ những sáng tạo của Hồ Chí Minh trên đường sáng lập Đảng ta để vận dụng vào giai đoạn cách mạng hiện nay là việc làm cần thiết, vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn. Cuốn sách “Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh trên đường sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam” của PGS.TS Lê Văn Yên tổng kết những bước biến chuyển trong tư tưởng và những dấu ấn của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh từ một thanh niên yêu nước trở thành một người chiến sỹ Cộng sản vĩ đại.
Nội dung cuốn sách gồm ba chương:
Chương I: Hồ Chí Minh - Từ người yêu nước trở thành chiến sĩ cộng sản.
Chương II: Hồ Chí Minh hoạt động và đóng góp cho phong trào cộng sản quốc tế.
Chương III: Hồ Chí Minh - Người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Cuốn sách góp phần triển khai thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, chào mừng kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930 - 03/02/2020), hướng tới kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu (19/5/1890 - 19/5/2020).
