“Trường Ca Achilles” (The Song of Achilles), tác phẩm đầu tay của Madeline Miller, là một viên ngọc quý trong dòng văn học tái hiện cổ điển (classic retellings), nơi những câu chuyện thần thoại xa xưa được kể lại dưới một lăng kính mới mẻ, giàu cảm xúc và nhân văn. Xuất bản lần đầu vào năm 2011, cuốn sách nhanh chóng gây tiếng vang lớn, giành giải Orange Prize (nay là Women’s Prize for Fiction) năm 2012 và liên tục góp mặt trong danh sách sách bán chạy của New York Times. Tại Việt Nam, bản dịch của Jack Frogg do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành đã mang đến cơ hội cho độc giả Việt tiếp cận một tác phẩm đầy sức hút, không chỉ bởi cốt truyện dựa trên sử thi Iliad của Homer mà còn bởi cách Madeline Miller thổi hồn vào mối quan hệ giữa Achilles và Patroclus – hai nhân vật vốn đã quen thuộc trong thần thoại Hy Lạp. Hãy cùng Fahasa khám phá tác phẩm độc đáo này trong bài viết dưới đây.
Giới thiệu về tác giả Madeline Miller
Madeline Miller sinh ngày 24 tháng 7 năm 1978 tại Boston, Massachusetts, Hoa Kỳ, và lớn lên ở New York và Philadelphia. Với niềm đam mê mãnh liệt dành cho văn học cổ điển, cô theo học ngành Latinh và Hy Lạp cổ đại tại Đại học Brown, nơi cô nhận bằng cử nhân và thạc sĩ. Trước khi trở thành nhà văn toàn thời gian, Miller từng giảng dạy các môn học về văn học cổ điển và kịch nghệ, đồng thời đạo diễn các vở kịch của Shakespeare.
Chính nền tảng học vấn vững chắc cùng tình yêu với thần thoại Hy Lạp đã giúp cô tạo nên “Trường Ca Achilles” – một tác phẩm mất 10 năm để hoàn thiện, từ khi cô bắt đầu phác thảo ý tưởng vào năm 2001. Sau thành công của “Trường Ca Achilles”, Miller tiếp tục khẳng định tài năng với cuốn sách thứ hai, Circe (2018), cũng dựa trên thần thoại Hy Lạp và nhận được nhiều lời khen ngợi. Với phong cách viết giàu chất thơ và khả năng tái hiện sống động các nhân vật cổ đại, Madeline Miller đã trở thành một trong những tác giả nổi bật nhất trong dòng văn học tái hiện cổ điển hiện nay.
Nội dung cuốn sách “Trường Ca Achilles”
“Trường Ca Achilles” không phải là một bản sao chép đơn thuần của Iliad, mà là một tái hiện đầy sáng tạo, nơi Madeline Miller chọn Patroclus – một nhân vật thường bị lu mờ trong thần thoại – làm người kể chuyện. Qua đôi mắt của Patroclus, người đọc được dẫn dắt vào một hành trình kéo dài từ thời thơ ấu của hai nhân vật chính cho đến những ngày cuối cùng trong cuộc chiến thành Troy khốc liệt. Cuốn sách không chỉ tập trung vào những trận đánh hào hùng hay danh vọng của Achilles, mà đào sâu vào mối quan hệ giữa anh và Patroclus – một tình bạn dần nảy nở thành tình yêu sâu đậm, vượt qua mọi rào cản của số phận và định kiến.
Câu chuyện bắt đầu với Patroclus, một hoàng tử vụng về, yếu đuối, bị trục xuất khỏi quê nhà sau khi vô tình gây ra cái chết của một đứa trẻ khác. Cậu được gửi đến vương quốc Phthia, nơi cậu gặp Achilles – con trai của vua Peleus và nữ thần biển Thetis, một chàng trai hoàn hảo với vẻ đẹp, sức mạnh và tài năng vượt xa người thường. Dù mang hai xuất thân đối lập, Patroclus và Achilles nhanh chóng trở thành bạn đồng hành, cùng nhau trải qua những ngày tháng yên bình dưới sự dạy dỗ của nhân mã Chiron trên núi Pelion. Nhưng định mệnh không để họ mãi sống trong hạnh phúc giản đơn. Khi Helen xứ Sparta bị bắt cóc, Achilles bị cuốn vào lời tiên tri về danh vọng bất diệt, kéo theo Patroclus bước vào cuộc chiến thành Troy – nơi tình yêu của họ đối mặt với những thử thách nghiệt ngã từ các vị thần và số phận.
Khác với Iliad – nơi chiến tranh và danh dự là trung tâm, “Trường Ca Achilles” đặt tình yêu và sự hy sinh làm trọng tâm. Cái chết của Patroclus không chỉ là một sự kiện dẫn đến cơn thịnh nộ của Achilles như trong nguyên tác, mà còn là đỉnh điểm của một mối tình bi thảm, nơi cả hai sẵn sàng đánh đổi tất cả để bảo vệ nhau. Kết thúc của cuốn sách, dù vẫn trung thành với thần thoại khi Achilles chết sau Hector, lại mang một sắc thái khác biệt: linh hồn của Patroclus và Achilles cuối cùng được đoàn tụ, vượt qua sự ngăn cản của Thetis, mang đến một tia sáng hy vọng giữa bi kịch.
Phong cách viết thơ mộng, sâu lắng nhưng đầy ám ảnh
Một trong những lý do khiến “Trường Ca Achilles” chinh phục hàng triệu độc giả trên thế giới chính là phong cách viết của Madeline Miller. Với nền tảng học vấn vững chắc về Latinh và Hy Lạp cổ đại, Miller không chỉ am hiểu sâu sắc thần thoại mà còn biết cách biến những câu chuyện khô khan thành một bản trường ca đầy chất thơ. Ngôn ngữ của cô mượt mà, giàu hình ảnh, vừa mang hơi thở cổ điển của sử thi, vừa gần gũi như lời tâm sự của một người bạn. Những đoạn miêu tả trong sách thường gợi lên một cảm giác vừa đẹp đẽ vừa mong manh.
“We were like gods at the dawning of the world, and our joy was so bright we could see nothing else but the other.”
“Chúng tôi như hai vị thần thuở sơ khai của vạn vật, và niềm hạnh phúc của chúng tôi rực rỡ đến mức chúng tôi chẳng thể nhìn thấy gì ngoài người kia.”
Những câu văn như thế không chỉ khắc họa tình yêu giữa Achilles và Patroclus mà còn tạo nên một không gian thần thoại sống động, nơi người đọc có thể cảm nhận được từng hơi thở, từng ánh mắt của các nhân vật.
Bên cạnh đó, giọng văn của Miller còn mang sức mạnh lay động cảm xúc. Cô không ngại để người đọc đối diện với nỗi đau, sự mất mát và cả sự bất lực trước số phận. Khi Patroclus kể lại khoảnh khắc anh nhận ra mình sẽ không bao giờ rời xa Achilles, ngay cả khi biết cái chết đang chờ đợi, ta thấy một sự cam chịu đầy bi thương:
“Perhaps in some other life I could have refused, could have torn my hair and screamed, and made him face his choice alone. But not in this one. He would sail to Troy and I would follow, even into death.”
“Có lẽ ở kiếp khác tôi đã từ chối, đã giật tóc và gào thét, mặc cậu đơn độc với lựa chọn của mình. Nhưng không phải trong kiếp này. Cậu sẽ dong buồm tới Troy và tôi sẽ theo cậu, kể cả vào cõi chết.”
Những dòng chữ này không chỉ là lời tuyên thệ của tình yêu, mà còn là một lời nhắc nhở về sức mạnh và sự mong manh của con người trước định mệnh.
Sự tái định nghĩa của Achilles và Patroclus
Achilles trong “Trường Ca Achilles” không chỉ là chiến binh vĩ đại nhất Hy Lạp, người mang nửa dòng máu thần thánh, mà còn là một con người với những mâu thuẫn nội tâm sâu sắc. Anh kiêu ngạo, bướng bỉnh, khao khát danh vọng, nhưng đồng thời cũng dịu dàng và tận tụy trong tình yêu với Patroclus. Miller đã lột bỏ lớp vỏ anh hùng hoàn hảo của Achilles trong thần thoại để phơi bày những điểm yếu của anh – sự ích kỷ khi để Patroclus hy sinh, nỗi đau đớn tột cùng khi mất đi người mình yêu, và cả sự trưởng thành muộn màng khi anh nhận ra danh vọng không thể thay thế được tình yêu.
Patroclus, trong khi đó, là linh hồn của câu chuyện. Từ một cậu bé tự ti, yếu đuối, anh dần trở thành chỗ dựa tinh thần cho Achilles, một người chữa lành bằng lòng trắc ẩn và sự hy sinh thầm lặng. Dưới ngòi bút của Miller, Patroclus không còn là cái bóng mờ nhạt bên cạnh Achilles như trong Iliad, mà trở thành một nhân vật có chiều sâu, với tình yêu mãnh liệt và lòng trung thành không gì lay chuyển. Chính sự tương phản giữa hai nhân vật – một người rực rỡ như mặt trời, một người dịu dàng như ánh trăng – đã tạo nên sức hút đặc biệt cho mối quan hệ của họ.
Thetis, mẹ của Achilles, cũng là một điểm nhấn đáng chú ý. Là một nữ thần lạnh lùng, kiêu ngạo, bà luôn xem Patroclus là trở ngại cho số phận vĩ đại của con trai mình. Nhưng đến cuối cùng, chính bà đã thay đổi, chấp nhận khắc tên Patroclus lên bia mộ chung với Achilles – một hành động cho thấy sức mạnh của tình yêu có thể lay động cả thần linh.
Tình yêu, danh vọng và sự bất lực trước số phận
“Trường Ca Achilles” không chỉ là một câu chuyện tình yêu, mà còn là một bài ca về sự đấu tranh của con người với định mệnh. Achilles và Patroclus đều biết trước số phận của mình – rằng Achilles sẽ chết sau khi giết Hector, rằng Patroclus sẽ không thể sống sót qua cuộc chiến – nhưng họ vẫn cố gắng thay đổi nó. Patroclus hy sinh bản thân để cứu danh dự cho Achilles, trong khi Achilles lao vào trận chiến để trả thù cho người mình yêu. Nhưng cuối cùng, cả hai đều không thể thoát khỏi bàn tay của các nữ thần Số Phận, để lại một câu hỏi day dứt: “Hãy kể tên một vị anh hùng được hạnh phúc đi?”
Cuốn sách phê phán khái niệm danh dự và vinh quang trong chiến tranh. Achilles tin rằng danh tiếng sẽ bất tử hóa anh, nhưng Miller cho thấy cái giá của danh vọng ấy là sự mất mát không gì bù đắp được. Ngược lại, tình yêu giữa Achilles và Patroclus, dù bi thảm, lại là thứ duy nhất còn lại sau tất cả – một thứ ánh sáng rực rỡ giữa bóng tối của chiến tranh và cái chết.
Ngoài ra, “Trường Ca Achilles” còn là một lời ngợi ca cho tình yêu vượt thời gian và không gian. Dù bị ngăn cách bởi cái chết, linh hồn của hai người vẫn tìm thấy nhau, khẳng định rằng tình yêu chân thật có thể vượt qua mọi ranh giới, kể cả ranh giới giữa sự sống và cõi chết.
Những ai nên đọc cuốn sách này?
“Trường Ca Achilles” là một cuốn sách dành cho những ai yêu thích thần thoại Hy Lạp, nhưng không dừng lại ở đó. Nếu bạn đam mê những câu chuyện tình yêu sâu sắc, những mối quan hệ phức tạp được khắc họa tinh tế, hay đơn giản là muốn khám phá một tác phẩm văn học giàu cảm xúc, đây chắc chắn là lựa chọn không thể bỏ qua. Cuốn sách đặc biệt phù hợp với độc giả trẻ (Young Adult), nhưng cũng đủ sức lôi cuốn bất kỳ ai sẵn sàng để mình bị cuốn vào một thế giới vừa lãng mạn vừa bi kịch.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cuốn sách có chứa các yếu tố về tình yêu đồng giới, dù được miêu tả một cách tinh tế và không phô trương. Nếu bạn không thoải mái với chủ đề này, có thể đây không phải là tác phẩm phù hợp.
Một số đoạn trích ấn tượng trong cuốn sách
- “I will never leave him. It will be this, always, for as long as he will let me.”
(Tôi sẽ không bao giờ rời xa cậu ấy. Sẽ mãi là như vậy, luôn luôn, chừng nào cậu ấy còn cho phép tôi.)
- “I am made of memories.”
(Tôi được tạo nên từ những ký ức.)
- “In the darkness, two shadows, reaching through the hopeless, heavy dusk. Their hands meet, and light spills in a flood like a hundred golden urns pouring out of the sun.”
(Trong bóng tối, hai cái bóng vươn tới nhau qua màn chiều tà nặng nề, vô vọng. Đôi tay họ chạm vào nhau, và ánh sáng tràn ra như hàng trăm chiếc bình vàng rót ra từ mặt trời.)
- “He smiled, and his face was like the sun.”
(Cậu ấy mỉm cười, và khuôn mặt cậu ấy như mặt trời.)
- “I could recognize him by touch alone, by smell; I would know him blind, by the way his breaths came and his feet struck the earth. I would know him in death, at the end of the world.”
(Tôi có thể nhận ra cậu ấy chỉ bằng xúc giác, bằng mùi hương; tôi sẽ nhận ra cậu ấy dù bị mù, qua cách cậu ấy thở và cách bước chân cậu ấy chạm đất. Tôi sẽ nhận ra cậu ấy trong cõi chết, ở tận cùng của thế giới.)
- “He is half of my soul, as the poets say.”
(Cậu ấy là một nửa linh hồn của tôi, như các nhà thơ vẫn nói.)
- “When he died, all things soft and beautiful and bright would be buried with him.”
(Khi cậu ấy chết, mọi thứ dịu dàng, đẹp đẽ và rực rỡ sẽ được chôn cùng cậu ấy.)
- “I saw then how I had changed. I did not mind anymore that I lost when we raced and I lost when we swam out to the rocks and I lost when we tossed spears until he sat down and I kept going. I wanted to be with him.”
(Tôi nhận ra mình đã thay đổi thế nào. Tôi không còn bận tâm rằng mình thua khi chúng tôi chạy đua, thua khi bơi ra các tảng đá, và thua khi ném giáo cho đến khi cậu ấy ngồi xuống còn tôi vẫn tiếp tục. Tôi chỉ muốn ở bên cậu ấy.)
- “And perhaps it is the greater grief, after all, to be left on earth when another is gone.”
(Và có lẽ nỗi đau lớn hơn, sau tất cả, là bị bỏ lại trên trần thế khi người kia đã ra đi.)
Mua sách Trường Ca Achilles ở đâu?
Bạn có thể dễ dàng tìm mua cuốn sách Trường Ca Achilles (bản ngoại văn tiếng Anh: The Song Of Achilles) của tác giả Madeline Miller với giá tốt cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn trên web/app Fahasa.com hoặc hệ thống nhà sách Fahasa trên toàn quốc.
Lời kết
“Trường Ca Achilles” là một kiệt tác hiếm có, nơi Madeline Miller đã biến một câu chuyện thần thoại quen thuộc thành một bản trường ca về tình yêu, hy sinh và số phận. Với ngôn ngữ đẹp như thơ, nhân vật sống động và thông điệp sâu sắc, cuốn sách không chỉ làm hài lòng những người yêu văn học mà còn để lại dư âm khó phai trong lòng bất kỳ ai từng đọc qua. Nó là minh chứng cho tài năng của Miller, người đã dành 10 năm để thai nghén và hoàn thiện tác phẩm này – một nỗ lực xứng đáng với những gì cô mang đến cho độc giả.
Nếu bạn đang tìm kiếm một cuốn sách để khóc, để cười, để suy ngẫm về tình yêu và ý nghĩa của cuộc sống, hãy cầm “Trường Ca Achilles” lên. Có thể bạn sẽ khép lại cuốn sách với đôi mắt nhòa lệ, nhưng cũng sẽ mỉm cười khi nghĩ đến hình ảnh hai linh hồn cuối cùng được ở bên nhau, trong ánh sáng rực rỡ như “hàng trăm chiếc bình vàng rót ra ánh mặt trời”. Đây không chỉ là câu chuyện của Achilles và Patroclus, mà còn là câu chuyện của tất cả chúng ta – những con người khao khát yêu thương và đấu tranh với định mệnh của chính mình.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
, tác phẩm đầu tay của Madeline Miller, là một viên ngọc quý trong dòng văn học tái hiện cổ điển (classic retellings), nơi những câu chuyện thần thoại xa xưa được kể lại dưới một lăng kính mới mẻ, giàu cảm xúc và nhân văn. Xuất bản lần đầu vào năm 2011, cuốn sách nhanh chóng gây tiếng vang lớn, giành giải Orange Prize (nay là Women’s Prize for Fiction) năm 2012 và liên tục góp mặt trong danh sách sách bán chạy của New York Times.){kind=link}