Trong thế giới hiện đại, nơi con người tự hào về khả năng tư duy logic và sự thông minh của mình, Daniel Kahneman – nhà tâm lý học đoạt giải Nobel Kinh tế năm 2002 – đã đưa ra một góc nhìn đầy khiêu khích: chúng ta không kiểm soát suy nghĩ của mình tốt như chúng ta tưởng. Cuốn sách “Thinking, Fast and Slow”, xuất bản năm 2011, là một kiệt tác kết hợp giữa tâm lý học, kinh tế học hành vi và kể chuyện, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách bộ não vận hành, cũng như những cạm bẫy tư duy mà ai cũng có thể mắc phải.
Đôi nét về tác giả Daniel Kahneman
Daniel Kahneman, sinh ngày 5 tháng 3 năm 1934 tại Tel Aviv (khi đó thuộc Lãnh thổ Ủy trị Palestine), là một nhà tâm lý học người Israel-Mỹ nổi tiếng với những đóng góp mang tính cách mạng trong kinh tế học hành vi, lĩnh vực mà ông đã để lại dấu ấn sâu đậm dù không phải là nhà kinh tế học theo nghĩa truyền thống. Ông lớn lên trong một gia đình Do Thái ở Pháp giữa Thế chiến II, nơi những trải nghiệm về chiến tranh và mất mát đã khơi dậy sự tò mò của ông về tâm lý con người.
Sau khi tốt nghiệp cử nhân tại Đại học Hebrew ở Jerusalem năm 1954, Kahneman phục vụ trong quân đội Israel, bắt đầu nghiên cứu tâm lý học ứng dụng trong tuyển chọn và huấn luyện binh sĩ, trước khi sang Mỹ lấy bằng tiến sĩ tại Đại học California, Berkeley vào năm 1961. Tại đây, ông hợp tác với Amos Tversky, một nhà tâm lý học tài năng, để khám phá cách con người đưa ra quyết định trong điều kiện không chắc chắn, đặt nền móng cho lý thuyết triển vọng (Prospect Theory) – công trình mang tính đột phá được công bố năm 1979. Lý thuyết này chỉ ra rằng con người thường sợ mất mát hơn là vui mừng vì lợi ích, và quyết định của họ bị chi phối bởi cảm xúc hơn là logic, thách thức các mô hình kinh tế cổ điển về hành vi lý trí.
Nhờ những đóng góp này, Kahneman trở thành người không phải nhà kinh tế học duy nhất nhận giải Nobel Kinh tế năm 2002 (cùng Vernon L. Smith), dù ông luôn nhấn mạnh rằng thành tựu ấy là công lao chung với Tversky, người đã qua đời năm 1996. Ngoài Nobel, ông còn được vinh danh với nhiều giải thưởng lớn, như Huân chương Tự do Tổng thống Mỹ năm 2013. Cuốn sách “Thinking, Fast and Slow” (2011) là đỉnh cao trong sự nghiệp của ông, nơi ông đúc kết hàng thập kỷ nghiên cứu để giải thích hai hệ thống tư duy – nhanh và chậm – cùng những thiên kiến chi phối cuộc sống chúng ta, mang đến một góc nhìn sâu sắc và dễ tiếp cận về bản chất con người.
Nội dung chính cuốn sách Think, Fast And Slow
Cuốn “Thinking, Fast and Slow” của Daniel Kahneman khám phá cách bộ não con người vận hành thông qua hai hệ thống tư duy chính: Hệ thống 1 – nhanh, trực giác, tự động, chi phối hầu hết các quyết định hàng ngày như nhận diện cảm xúc hay phản ứng tức thời, và Hệ thống 2 – chậm, logic, đòi hỏi sự tập trung, được sử dụng khi giải quyết vấn đề phức tạp như tính toán hay phân tích sâu. Kahneman lập luận rằng Hệ thống 1, dù hiệu quả, thường dẫn đến các lỗi tư duy do thiên kiến, trong khi Hệ thống 2, dù đáng tin cậy hơn, lại lười biếng và chỉ can thiệp khi cần thiết, tạo nên sự tương tác đầy mâu thuẫn trong cách chúng ta suy nghĩ.
Ông giới thiệu một loạt thiên kiến nhận thức phổ biến như hiệu ứng neo (anchoring), nơi thông tin đầu tiên ảnh hưởng mạnh đến phán đoán; thiên kiến xác nhận (confirmation bias), khiến ta ưu ái thông tin phù hợp với niềm tin sẵn có; hay hiệu ứng khung (framing), khi cách trình bày vấn đề thay đổi quyết định của chúng ta. Dựa trên lý thuyết triển vọng mà ông phát triển cùng Amos Tversky, cuốn sách giải thích tại sao con người sợ mất mát hơn là vui vì được lợi, và làm thế nào những yếu tố phi lý trí định hình hành vi trong kinh tế, đầu tư, và cuộc sống thường ngày.
Qua các thí nghiệm thực tế và ví dụ sinh động, Kahneman không chỉ phơi bày những sai lầm trong tư duy mà còn khuyến khích người đọc nhận thức rõ hơn về cách tâm trí hoạt động.
Hai hệ thống tư duy: Nhanh và Chậm
Cuốn sách “Thinking, Fast and Slow” của Daniel Kahneman mở ra một cánh cửa để chúng ta nhìn sâu vào cách tâm trí con người vận hành thông qua hai hệ thống tư duy: Hệ thống 1 – nhanh, trực giác, tự động, và Hệ thống 2 – chậm, logic, đòi hỏi nỗ lực. Hai hệ thống này không chỉ định hình cách chúng ta suy nghĩ mà còn hé lộ lý do tại sao chúng ta thường đưa ra những quyết định không lý trí như chúng ta tưởng.
1. Hệ thống 1: Người hùng tự động của tâm trí
Hệ thống 1 là “phi công tự động” trong bộ não chúng ta, hoạt động không ngừng nghỉ và gần như không cần sự kiểm soát ý thức. Nó chịu trách nhiệm cho những phản ứng tức thời, trực giác, và các kỹ năng đã trở thành bản năng qua thời gian. Chẳng hạn, khi bạn lái xe trên một con đường quen thuộc mà không cần suy nghĩ, nhận ra sự thù địch trong giọng nói của ai đó, hay ngay lập tức trả lời 1+1=2, đó chính là Hệ thống 1 đang làm việc. Những việc như đọc biển quảng cáo lớn, nhăn mặt khi cắn phải một quả chanh chua, hay hiểu ngay ý nghĩa của một câu nói đơn giản đều nằm trong khả năng của nó.
Hệ thống 1 không chỉ giới hạn ở các phản ứng cơ bản. Nó còn học hỏi và liên kết các ý tưởng một cách đáng kinh ngạc. Khi ai đó hỏi “Thủ đô của Việt Nam là gì?”, bạn trả lời “Hà Nội” mà không cần suy nghĩ. Nó nhận diện các sắc thái xã hội, như đoán được cụm từ “hiền lành và gọn gàng” có thể ám chỉ một nghề nghiệp như thủ thư. Những kỹ năng này trở nên tự động nhờ sự luyện tập lặp đi lặp lại, từ việc đọc sách đến nhận biết cảm xúc của người khác. Kahneman nhấn mạnh rằng Hệ thống 1 mang trong mình cả bản năng bẩm sinh – như khả năng nhận biết khoảng cách giữa các đồ vật hay nỗi sợ rắn độc – lẫn tri thức tích lũy từ trải nghiệm. Điều thú vị là bạn không thể tắt nó đi; bạn không thể ngăn mình hiểu một câu nói bằng tiếng mẹ đẻ hay ngừng tưởng tượng về những cánh đồng hoa tulip rực rỡ khi nhắc đến Hà Lan.
2. Hệ thống 2: Người giám sát lười biếng
Ngược lại, Hệ thống 2 là “người suy nghĩ” có ý thức, chậm rãi và đòi hỏi sự tập trung cao độ. Nó xuất hiện khi bạn cần giải quyết những nhiệm vụ phức tạp hoặc cần sự chú ý đặc biệt. Ví dụ, khi bạn đếm số lần chữ “a” xuất hiện trong một trang sách, so sánh hai chiếc điện thoại để mua, hay cố nhớ tên một bộ phim cũ, Hệ thống 2 sẽ được kích hoạt. Nó cũng hoạt động khi bạn lắng nghe một giọng nói cụ thể trong đám đông ồn ào, duy trì tốc độ đi bộ nhanh hơn bình thường, hay chờ tiếng súng báo hiệu trong một cuộc đua.
Điểm chung của Hệ thống 2 là sự phụ thuộc vào chú ý: nếu bạn mất tập trung, hiệu quả sẽ giảm sút hoặc nhiệm vụ sẽ thất bại hoàn toàn. Kahneman chỉ ra rằng Hệ thống 2 có khả năng lập trình lại Hệ thống 1, chẳng hạn như khi bạn học lái xe – ban đầu cần tập trung cao độ (Hệ thống 2), nhưng sau đó trở thành tự động (Hệ thống 1). Tuy nhiên, nó cũng có giới hạn. Bạn có thể vừa lau nhà vừa nói chuyện điện thoại, nhưng thử vừa tính nhẩm 11 × 97 vừa lái xe rẽ trái xem – gần như không thể. Sự “bận rộn” của Hệ thống 2 khiến nó dễ bị quá tải, và tính lười biếng của nó làm nó thường xuyên nhường sân cho Hệ thống 1, ngay cả khi điều đó dẫn đến sai lầm.
3. Tương tác giữa hai hệ thống
Kahneman mô tả Hệ thống 1 như “nhân vật chính” thực sự của vở kịch tâm lý, trong khi Hệ thống 2 tự cho mình là người dẫn dắt nhưng thường chỉ đóng vai phụ. Hệ thống 1 liên tục tạo ra các ấn tượng, trực giác, và cảm xúc, gửi tín hiệu đến Hệ thống 2 để xử lý. Khi mọi thứ suôn sẻ, Hệ thống 2 chấp nhận những gợi ý này mà ít thay đổi, biến trực giác thành niềm tin và hành động. Chẳng hạn, khi bạn nghe cụm từ “một người hiền lành và gọn gàng”, Hệ thống 1 ngay lập tức gợi ý hình ảnh một thủ thư, và Hệ thống 2 thường đồng ý mà không kiểm tra kỹ.
Tuy nhiên, Hệ thống 2 cũng có vai trò kiểm soát, vượt qua những xung động của Hệ thống 1. Khi bạn cố không nhìn chằm chằm vào một cặp đôi ăn mặc kỳ lạ trong nhà hàng, hay kìm lại lời chửi thề trong lúc tức giận, đó là Hệ thống 2 đang làm việc. Nhưng vì nó lười biếng, chỉ đầu tư nỗ lực khi thực sự cần thiết, nhiều quyết định của chúng ta cuối cùng lại bị chi phối bởi sự bốc đồng và bản năng của Hệ thống 1. Kahneman ví von rằng nếu cuộc sống là một bộ phim, Hệ thống 2 sẽ nhầm tưởng mình là ngôi sao, trong khi Hệ thống 1 mới là đạo diễn thực sự.
4. Giới hạn và sức mạnh của hai hệ thống
Hệ thống 1, dù nhanh và hiệu quả, dễ dẫn đến sai lầm vì thiếu sự kiểm soát. Nó nhảy ngay đến kết luận dựa trên thông tin hạn chế, như khi bạn cho rằng một tam đoạn luận như “Hoa hồng là hoa, vài loài hoa chóng tàn, vậy vài hoa hồng chóng tàn” là đúng, dù logic không chặt chẽ. Hệ thống 2, ngược lại, có thể sửa sai, nhưng sự lười biếng khiến nó thường bỏ qua việc kiểm tra.
Hệ thống 2 cũng dễ bị suy yếu khi phải xử lý quá nhiều nhiệm vụ đòi hỏi nỗ lực. Ví dụ, nếu bạn vừa đi dạo vừa tính nhẩm 23 × 45, bạn có thể dừng bước vì não bộ không đủ tài nguyên để làm cả hai cùng lúc. Những việc như kiềm chế cảm xúc, đưa ra lựa chọn khó khăn, hay cố gây ấn tượng với người khác đều làm Hệ thống 2 kiệt sức, dẫn đến hiệu suất kém trong các nhiệm vụ tiếp theo. Ngược lại, Hệ thống 1 không bao giờ mệt mỏi – nó cứ chạy, tạo ra trực giác và liên kết ý tưởng một cách kỳ diệu, như khi từ “Ăn” khiến bạn nghĩ ngay đến “Súp” thay vì “Xà phòng”.
5. Ảnh hưởng đến cuộc sống
Sự tương tác giữa hai hệ thống giải thích nhiều hiện tượng trong cuộc sống. Hiệu ứng mồi (priming) – khi một từ như “Ăn” ảnh hưởng đến suy nghĩ tiếp theo của bạn – là sản phẩm của Hệ thống 1, lan tỏa ý tưởng như gợn sóng trên mặt hồ. Hiệu ứng hào quang (halo effect) khiến bạn đánh giá một người dựa trên ấn tượng ban đầu, như khi “thông minh” đứng đầu danh sách phẩm chất làm bạn bỏ qua “đố kỵ” ở cuối. Nguyên tắc WYSIATI (What You See Is All There Is – Bạn chỉ biết cái bạn thấy) cho thấy Hệ thống 1 xây dựng câu chuyện từ thông tin hạn chế, dẫn đến tự tin thái quá hay bỏ qua dữ liệu quan trọng.
Những ý tưởng này không chỉ lý thuyết mà còn thực tiễn. Từ cách chúng ta bỏ phiếu (bị ảnh hưởng bởi địa điểm bầu cử) đến cách chọn sản phẩm (ưa chuộng “giảm 90% chất béo” hơn “10% chất béo”), hai hệ thống định hình hành vi mà chúng ta hiếm khi nhận ra. Kahneman khuyến khích chúng ta nhìn nhận sự phi lý trí của bản thân, dù ông không đưa ra công thức khắc phục cụ thể.
Thiên kiến: Kẻ thù ẩn sâu trong tâm trí
Bên cạnh sự tương tác giữa Hệ thống 1 và Hệ thống 2, Daniel Kahneman dành một phần lớn trong “Thinking, Fast and Slow” để phơi bày những thiên kiến nhận thức – những “kẻ thù vô hình” len lỏi trong tâm trí, khiến chúng ta đưa ra quyết định sai lầm mà không hề hay biết. Những thiên kiến này, thường bắt nguồn từ sự nhanh nhẹn nhưng thiếu kiểm soát của Hệ thống 1, được Hệ thống 2 lười biếng chấp nhận mà không đặt câu hỏi. Chúng không chỉ là những lỗi nhỏ nhặt mà còn định hình cách chúng ta nhìn nhận thế giới, từ lựa chọn hàng ngày đến các quyết định quan trọng trong cuộc sống.
1. Hiệu ứng neo
Một trong những thiên kiến nổi bật mà Kahneman đề cập là hiệu ứng neo (anchoring effect). Đây là xu hướng để thông tin đầu tiên chúng ta nhận được “neo” lại suy nghĩ của mình, ngay cả khi thông tin đó không liên quan. Hãy tưởng tượng bạn đi mua một chiếc áo và thấy giá gốc là 2 triệu đồng, nhưng nay giảm còn 1 triệu đồng – bạn sẽ nghĩ đó là một món hời. Nhưng nếu giá thực tế của chiếc áo chỉ đáng 500 nghìn đồng thì sao? Con số 2 triệu ban đầu đã neo suy nghĩ của bạn, khiến bạn đánh giá sai giá trị thực sự. Kahneman chỉ ra rằng Hệ thống 1 nhanh chóng bám vào “mỏ neo” này, trong khi Hệ thống 2 hiếm khi đặt câu hỏi liệu nó có hợp lý hay không. Hiệu ứng này xuất hiện khắp nơi, từ đàm phán lương đến dự đoán thị trường chứng khoán, khiến chúng ta dễ bị thao túng bởi những con số ngẫu nhiên.
2. Thiên kiến xác nhận
Một kẻ thù khác là thiên kiến xác nhận (confirmation bias), khi chúng ta có xu hướng tìm kiếm và tin tưởng những thông tin củng cố niềm tin sẵn có, đồng thời bỏ qua những gì mâu thuẫn. Nếu bạn tin rằng một người bạn là người tốt, bạn sẽ chú ý đến những hành động tử tế của họ và phớt lờ những lần họ cư xử tệ. Hệ thống 1, với bản chất liên kết nhanh chóng, thích những câu chuyện mạch lạc và dễ hiểu, nên nó tự động lọc dữ liệu để phù hợp với “kịch bản” trong đầu bạn. Hệ thống 2, đáng lẽ phải kiểm tra lại, lại thường lười biếng chấp nhận. Đây là lý do tại sao các cuộc tranh luận trên mạng xã hội hiếm khi thay đổi quan điểm ai đó – mỗi bên chỉ nghe những gì họ muốn nghe, biến sự thật thành thứ yếu.
3. Hiệu ứng khung
Hiệu ứng khung (framing effect) là một minh chứng khác cho thấy cách trình bày thông tin có thể thay đổi hoàn toàn quyết định của chúng ta. Kahneman đưa ra ví dụ: nếu một bác sĩ nói “90% bệnh nhân sống sót sau phẫu thuật”, bạn sẽ cảm thấy yên tâm hơn so với câu “10% bệnh nhân tử vong”, dù cả hai đều nói cùng một sự thật. Hệ thống 1 phản ứng ngay lập tức với cảm xúc mà ngôn từ gợi lên – “sống sót” nghe tích cực, “tử vong” thì đáng sợ – và Hệ thống 2 thường không buồn phân tích sâu hơn. Trong tiếp thị, điều này được khai thác triệt để: “giảm 90% chất béo” hấp dẫn hơn nhiều so với “còn 10% chất béo”, dù ý nghĩa không khác nhau. Thiên kiến này cho thấy chúng ta không chỉ bị chi phối bởi nội dung mà còn bởi cách nó được “đóng khung”.
4. Hiệu ứng hào quang
Hiệu ứng hào quang (halo effect) là xu hướng để một phẩm chất nổi bật của ai đó – tích cực hay tiêu cực – ảnh hưởng đến toàn bộ nhận thức của chúng ta về họ. Nếu bạn gặp một người thông minh và thân thiện, bạn có thể tự động cho rằng họ cũng đáng tin cậy và tử tế, ngay cả khi không có bằng chứng. Ngược lại, nếu ấn tượng đầu tiên là “đố kỵ” hay “cứng đầu”, bạn sẽ khó nhìn nhận những điểm tốt của họ. Hệ thống 1 yêu thích sự đơn giản, nên nó vẽ nên một bức tranh nhất quán dựa trên vài chi tiết ban đầu, trong khi Hệ thống 2 hiếm khi đặt câu hỏi về tính chính xác của bức tranh đó. Thiên kiến này đặc biệt nguy hiểm trong tuyển dụng, đánh giá con người, hay thậm chí là phán xét bản thân.
5. WYSIATI: Chỉ thấy những gì trước mắt
Nguyên tắc “What You See Is All There Is” (WYSIATI – Bạn chỉ biết cái bạn thấy) là một trong những ý tưởng cốt lõi của Kahneman, giải thích tại sao chúng ta tự tin thái quá vào phán đoán của mình. Hệ thống 1 nhanh chóng xây dựng một câu chuyện hợp lý từ những thông tin hạn chế, và Hệ thống 2 thường chấp nhận mà không tìm kiếm dữ liệu bổ sung. Chẳng hạn, nếu bạn gặp một người chỉn chu và cẩn thận, bạn có thể kết luận họ là thủ thư mà không cân nhắc rằng nông dân cũng có thể sở hữu những phẩm chất này – và thực tế, số lượng nông dân đông hơn thủ thư rất nhiều. WYSIATI dẫn đến việc bỏ qua xác suất cơ bản, tự tin thái quá, và những quyết định sai lệch, vì chúng ta hiếm khi thừa nhận rằng mình có thể đang thiếu thông tin quan trọng.
6. Tác động thực tiễn của thiên kiến
Những thiên kiến này không chỉ là lý thuyết mà ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống. Trong kinh doanh, hiệu ứng neo khiến bạn trả giá cao hơn chỉ vì con số ban đầu được đưa ra. Trong chính trị, hiệu ứng khung định hình cách cử tri phản ứng với các chính sách. Trong giao tiếp, hiệu ứng hào quang khiến chúng ta đánh giá sai người khác. Kahneman cảnh báo rằng nhận thức về thiên kiến là bước đầu tiên để giảm thiểu tác hại của chúng, dù ông thừa nhận việc vượt qua chúng không hề dễ dàng – Hệ thống 1 quá mạnh mẽ, còn Hệ thống 2 lại quá lười biếng để luôn cảnh giác.
Ứng dụng thực tiễn
“Thinking, Fast and Slow” không chỉ là một cuốn sách lý thuyết. Nó cung cấp những bài học giá trị để cải thiện cuộc sống. Chẳng hạn, khi mua sắm, hãy tự hỏi: “Mình có thực sự cần món đồ này, hay chỉ bị cuốn theo cảm giác hưng phấn từ giảm giá?” Khi tranh luận, hãy thử đặt mình vào góc nhìn của đối phương để tránh thiên kiến xác nhận. Trong công việc, việc nhận ra Hệ thống 2 cần thời gian để hoạt động có thể giúp bạn tránh đưa ra quyết định vội vàng.
Cuốn sách cũng đặc biệt hữu ích cho những ai làm trong lĩnh vực kinh doanh hoặc đầu tư. Kahneman giải thích tại sao các nhà giao dịch thường bị mắc kẹt trong “ảo tưởng kiểm soát” – tin rằng họ có thể dự đoán thị trường, dù thực tế phần lớn là ngẫu nhiên. Ông khuyến khích sự khiêm tốn trong tư duy, một phẩm chất hiếm có nhưng cần thiết.
Cảm nhận từ độc giả và giới phê bình
Không phải ngẫu nhiên mà một tác phẩm được tôn vinh và trân trọng rộng rãi, và “Thinking, Fast And Slow” của Daniel Kahneman là minh chứng rõ ràng cho điều đó. Cuốn sách đã đạt được nhiều giải thưởng danh giá như Sách Khoa học Xuất sắc nhất năm 2012 từ Học viện Khoa học Quốc gia, được Thời báo New York bình chọn là Sách Hay nhất năm 2011, đồng thời trở thành cuốn sách thu hút sự chú ý nhất năm 2011 theo tạp chí Los Angeles. Những thành tựu này không chỉ khẳng định giá trị học thuật mà còn cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của tác phẩm trong cộng đồng độc giả.
Giá trị của “Thinking, Fast And Slow” có thể được ví như một chiếc bàn trà đặt giữa văn phòng – nơi mọi người tụ họp, chia sẻ ý tưởng, hay trao đổi những câu chuyện đời thường. Cuốn sách mang đến một “kho từ vựng” tinh thần phong phú, giúp người đọc tự tin hơn khi đối mặt với những quyết định nhanh chóng trong cuộc sống. Đó là món quà mà bất kỳ tác giả tâm huyết nào cũng mong muốn gửi gắm: một công cụ để hiểu rõ hơn về bản thân và thế giới xung quanh.
Giới phê bình và những nhân vật nổi tiếng cũng dành cho cuốn sách những lời ngợi ca nồng nhiệt. Larry Swedroe từ CBS News nhận xét: “Với những ai quan tâm đến đầu tư hoặc hành vi con người, cuốn sách của Kahneman là một tác phẩm đáng đọc. Trong cuốn sách này, ông chỉ ra rằng trong khi chúng ta luôn cho rằng quyết định mà mình đưa ra là hợp lý, thì thực ra chúng ta lại đang mắc phải những thành kiến. Ít nhất cuốn sách cũng đem đến cho người đọc cơ hội tốt hơn để tránh những sai lầm hay giảm thiểu chúng.” Christopher Shea của The Washington Post khẳng định rằng Kahneman đã “thể hiện một cách mạnh mẽ trong cuốn sách mới của mình về việc làm thế nào để con người dễ dàng tách khỏi sự hợp lý”.
Jesse Signal từ Boston Globe đánh giá cuốn sách như một câu chuyện cuốn hút và sâu sắc: “Một câu chuyện hết sức sâu sắc và hấp dẫn, là sự hòa quyện giữa những nghiên cứu của mình và của các nhà tâm lý học, kinh tế và chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác… Kahneman đã mất hàng thập kỷ để nghiên cứu và chắt lọc những giá trị đó để đem lại biết bao điều thú vị, hấp dẫn cho độc giả. Đây thực sự là một cuốn sách rất đáng đọc. Bởi lẽ nó không phải là một cuốn sách khoa học bình thường, thường chỉ có một vài chương đầu tiên hữu ích, thú vị, còn các chương sau rất tẻ nhạt. Cuốn sách này là một trường hợp ngoại lệ hiếm hoi. Toàn bộ cuốn sách là sự hấp dẫn khó tả và chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng những điều đó vào cuộc sống hàng ngày. Tất cả mọi người đều nên đọc nó.”
Janice Gross Stein từ The Globe and Mail thậm chí nâng tầm cuốn sách lên một tầm cao mới: “Lỗi lạc… Từ này không thể nói hết được tầm quan trọng của những đóng góp của Daniel Kahneman trong việc hiểu cách thức chúng ta tư duy và lựa chọn. Ông đứng giữa những người khổng lồ giống như một tay thợ dệt với những sợi chỉ của Charles Darwin, Adam Smith và Sigmund Freud. Như mọi nhà tâm lý học quan trọng bậc nhất trong lịch sử nhân loại, Kahneman đã định hình lại tâm lý học nhận thức, phân tích tính hợp lý và lý trí, hiểu biết về nguy cơ, nghiên cứu về hạnh phúc và an sinh… Một tác phẩm kiệt xuất gây ấn tượng mạnh mẽ trong chính tham vọng của nó, truyền tải rất nhiều kiến thức, sự khôn ngoan với tâm thái hết sức khiêm tốn và nhân văn sâu sắc. Nếu trong năm nay bạn chỉ được đọc một cuốn sách, tôi khuyên bạn nên chọn cuốn sách này.”
Những đánh giá này không chỉ phản ánh chất lượng vượt trội của cuốn sách mà còn cho thấy tầm ảnh hưởng sâu rộng của nó, từ giới học thuật đến độc giả phổ thông. “Thinking, Fast And Slow” không chỉ là một tác phẩm khoa học – nó là một cuộc trò chuyện kéo dài về cách con người suy nghĩ, hành động, và đôi khi, tự đánh lừa chính mình.
Một số trích dẫn hay trong cuốn sách
- “The confidence that individuals have in their beliefs depends mostly on the quality of the story they can tell about what they have seen, even if they saw little.”
(Dịch: “Sự tự tin mà con người có vào niềm tin của mình phần lớn phụ thuộc vào chất lượng câu chuyện họ có thể kể về những gì họ đã thấy, ngay cả khi họ thấy rất ít.”)
- “We are prone to overestimate how much we understand about the world and to underestimate the role of chance in events.”
(Dịch: “Chúng ta dễ đánh giá quá cao mức độ hiểu biết của mình về thế giới và xem nhẹ vai trò của sự ngẫu nhiên trong các sự kiện.”)
- “People tend to assess the relative importance of issues by the ease with which they are retrieved from memory—and this is largely determined by the extent of coverage in the media.”
(Dịch: “Con người có xu hướng đánh giá tầm quan trọng của các vấn đề dựa trên mức độ dễ dàng mà chúng được khôi phục từ trí nhớ – và điều này phần lớn được quyết định bởi mức độ đưa tin trên truyền thông.”)
- “A reliable way to make people believe in falsehoods is frequent repetition, because familiarity is not easily distinguished from truth.”
(Dịch: “Một cách đáng tin cậy để khiến con người tin vào những điều sai sự thật là lặp đi lặp lại thường xuyên, bởi sự quen thuộc không dễ phân biệt với sự thật.”)
Mua sách Thinking, Fast And Slow ở đâu?
Bạn có thể dễ dàng tìm mua sách ngoại văn Thinking, Fast And Slow của tác giả Daniel Kahneman với giá tốt cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn trên web/app Fahasa.com hoặc hệ thống Fahasa trên toàn quốc.
Lời kết
Tư duy của chúng ta không hoàn hảo như ta vẫn nghĩ, và Thinking, Fast and Slow chính là tấm gương phản chiếu những thiên kiến vô thức chi phối quyết định hằng ngày. Với sự kết hợp giữa khoa học và thực tiễn, Daniel Kahneman giúp ta hiểu rõ hơn về cách bộ não vận hành, từ đó đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn. Nếu bạn muốn khám phá chiều sâu của tư duy con người và cải thiện khả năng ra quyết định, đây chắc chắn là một cuốn sách không thể bỏ qua.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
