30Ngày Sức Khỏe Thế Giới (World Health Day) được tổ chức vào ngày 7/4 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức về các vấn đề sức khỏe quan trọng trên toàn cầu. Đây là một sự kiện do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phát động từ năm 1950, với mục tiêu kêu gọi hành động để cải thiện sức khỏe cho tất cả mọi người.
Mỗi năm, Ngày Sức Khỏe Thế Giới tập trung vào một chủ đề khác nhau, phản ánh những thách thức lớn mà thế giới đang đối mặt trong lĩnh vực y tế. Từ các bệnh truyền nhiễm, sức khỏe tâm thần, đến các vấn đề về dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, ngày này không chỉ là dịp để nhìn nhận lại thực trạng y tế toàn cầu mà còn là lời kêu gọi chung tay hành động để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người xung quanh.
Nguồn gốc lịch sử ngày Sức Khỏe Thế Giới 7/4
1. Bối cảnh lịch sử
Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai (1939-1945), thế giới phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng. Các cuộc xung đột đã để lại hàng triệu người chết, bị thương và rơi vào cảnh đói nghèo, trong khi các dịch bệnh như lao, sốt rét và dịch hạch lan tràn không kiểm soát. Trước thực trạng này, cộng đồng quốc tế nhận ra rằng sức khỏe không chỉ là vấn đề của từng quốc gia mà cần có sự hợp tác toàn cầu để giải quyết.
Ý tưởng về một tổ chức y tế quốc tế đã manh nha từ trước đó, nhưng phải đến ngày 7 tháng 4 năm 1948, Tổ chức Y tế Thế giới chính thức được thành lập. Đây là ngày hiến chương của WHO có hiệu lực, đánh dấu sự ra đời của một tổ chức với sứ mệnh “đạt được mức sức khỏe cao nhất có thể cho tất cả mọi người”. WHO được thành lập dựa trên sự đồng thuận của 61 quốc gia thành viên ban đầu, với trụ sở đặt tại Geneva, Thụy Sĩ. Sự kiện này không chỉ là một bước ngoặt trong lịch sử y tế toàn cầu mà còn đặt nền móng cho Ngày Sức Khỏe Thế Giới sau này.
2. Quyết định chọn 7/4 làm ngày Sức Khỏe Thế Giới
Ngay sau khi WHO ra đời, các nhà lãnh đạo của tổ chức nhận thấy cần có một ngày đặc biệt để kỷ niệm sự thành lập và đồng thời nâng cao nhận thức về sức khỏe cộng đồng. Tại Đại hội đồng Y tế Thế giới lần thứ nhất, diễn ra vào năm 1948 tại Geneva, các đại biểu đã thảo luận về việc chọn một ngày cố định trong năm để tổ chức các hoạt động liên quan đến sức khỏe.
Ban đầu, có ý kiến đề xuất tổ chức Ngày Sức Khỏe Thế Giới vào ngày 22 tháng 6, trùng với ngày khai mạc Đại hội đồng Y tế Thế giới đầu tiên. Tuy nhiên, để tôn vinh ngày hiến chương WHO chính thức có hiệu lực (7/4/1948), các đại biểu cuối cùng đã thống nhất chọn ngày 7 tháng 4. Quyết định này được thông qua vào năm 1949, và Ngày Sức Khỏe Thế Giới chính thức được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1950.
3. Quá trình phát triển qua các năm
Ngày Sức Khỏe Thế Giới đầu tiên vào năm 1950 là một sự kiện mang tính bước ngoặt. Mặc dù ở giai đoạn sơ khai, các hoạt động còn đơn giản và chủ yếu tập trung vào việc giới thiệu sứ mệnh của WHO, sự kiện đã thu hút sự chú ý của nhiều quốc gia. Chủ đề của năm 1950 là “Hiểu biết về sức khỏe của bạn” (Know Your Health Services), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục cộng đồng về các dịch vụ y tế sẵn có.
Kể từ đó, Ngày Sức Khỏe Thế Giới trở thành một truyền thống hàng năm. Mỗi năm, WHO chọn một chủ đề cụ thể để định hướng các hoạt động, phản ánh những thách thức sức khỏe nổi bật của thời điểm đó. Ví dụ, trong những năm đầu, các chủ đề thường tập trung vào phòng chống bệnh truyền nhiễm như lao, sốt rét hay đậu mùa – những căn bệnh gây ra hàng triệu cái chết vào thời điểm đó. Đến nay, phạm vi của Ngày Sức Khỏe Thế Giới đã mở rộng, bao gồm cả các vấn đề hiện đại như sức khỏe tâm thần, biến đổi khí hậu, và bất bình đẳng y tế.
Ý nghĩa ngày Sức Khỏe Thế Giới
Sức khỏe từ lâu đã được coi là tài sản quý giá nhất của con người. Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa sức khỏe không chỉ là trạng thái không có bệnh tật, mà còn là sự hoàn thiện về thể chất, tinh thần và xã hội. Ngày Sức Khỏe Thế Giới ra đời để nhắc nhở chúng ta rằng sức khỏe không phải là điều hiển nhiên, mà là kết quả của sự chăm sóc, phòng ngừa và hành động tập thể. Đây là dịp để các quốc gia, tổ chức và cá nhân cùng nhau nhìn nhận những vấn đề sức khỏe toàn cầu, từ bệnh truyền nhiễm, bệnh mãn tính, đến sức khỏe tâm thần và bất bình đẳng trong tiếp cận y tế.
Ngày 7/4 không chỉ là một ngày kỷ niệm, mà còn là lời kêu gọi hành động. Thông qua các chiến dịch giáo dục, hội thảo, sự kiện cộng đồng và truyền thông, WHO cùng các đối tác trên toàn thế giới khuyến khích mọi người thay đổi thói quen sống, nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng một tương lai khỏe mạnh hơn cho thế hệ sau.
>> Tham khảo sách về tâm lý, sức khỏe hay nên đọc để cải thiện cuộc sống
Các chủ đề nổi bật qua các năm của ngày Sức Khỏe Thế Giới
1. Giai đoạn đầu (1950-1970)
Trong những năm đầu, Ngày Sức Khỏe Thế Giới tập trung vào việc nâng cao nhận thức và phòng chống các bệnh truyền nhiễm – những nguyên nhân chính gây tử vong vào thời điểm đó. Đây là giai đoạn mà y học hiện đại đang phát triển, nhưng nhiều cộng đồng vẫn thiếu tiếp cận với chăm sóc y tế cơ bản.
- 1950: “Hiểu biết về sức khỏe của bạn” (Know Your Health Services)
Chủ đề đầu tiên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục cộng đồng về các dịch vụ y tế sẵn có, đặt nền móng cho các chiến dịch sau này.
- 1954: “Y tá – Người tiên phong trong sức khỏe” (The Nurse: Pioneer in Health)
WHO tôn vinh vai trò của các y tá trong việc chăm sóc sức khỏe, đặc biệt ở các khu vực nông thôn và kém phát triển.
- 1960: “Diệt trừ sốt rét – Mục tiêu lớn của nhân loại” (Malaria Eradication: A Great Goal for Mankind)
Đây là thời điểm WHO phát động chiến dịch toàn cầu nhằm xóa bỏ sốt rét, một căn bệnh cướp đi sinh mạng của hàng triệu người mỗi năm.
- 1970: “Sức khỏe và môi trường đô thị” (Urbanization and Health)
Khi quá trình đô thị hóa tăng nhanh, WHO bắt đầu chú ý đến tác động của môi trường sống đối với sức khỏe con người.
2. Giai đoạn 1970-1990
Từ thập niên 1970, các chủ đề của Ngày Sức Khỏe Thế Giới bắt đầu phản ánh sự hiểu biết sâu sắc hơn về sức khỏe, không chỉ dừng lại ở bệnh tật mà còn bao gồm các yếu tố xã hội, kinh tế và môi trường.
- 1977: “Tiêm chủng cho mọi trẻ em” (Immunize and Protect Every Child)
Chủ đề này đánh dấu nỗ lực của WHO trong việc mở rộng chương trình tiêm chủng, đặc biệt là chống lại các bệnh như bại liệt, sởi và uốn ván.
- 1980: “Hút thuốc hay sức khỏe – Lựa chọn là của bạn” (Smoking or Health: The Choice is Yours)
Đây là một trong những chiến dịch đầu tiên nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá, mở đường cho các phong trào chống hút thuốc sau này.
- 1988: “Sức khỏe cho mọi người vào năm 2000” (Health for All by the Year 2000)
Chủ đề này được chọn nhân kỷ niệm 40 năm thành lập WHO, thể hiện mục tiêu đầy tham vọng của tổ chức trong việc đảm bảo quyền tiếp cận y tế cho tất cả mọi người.
3. Giai đoạn 1990-2010
Khi bước vào cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, các chủ đề của Ngày Sức Khỏe Thế Giới phản ánh những vấn đề phức tạp hơn, từ sự gia tăng của bệnh không lây nhiễm đến các mối đe dọa toàn cầu như HIV/AIDS.
- 1995: “Xóa bỏ bệnh bại liệt toàn cầu” (Global Polio Eradication)
WHO thúc đẩy chiến dịch tiêm chủng để loại bỏ bệnh bại liệt, một nỗ lực đạt được thành công lớn khi nhiều khu vực được tuyên bố không còn bệnh này.
- 2000: “Máu an toàn cứu sống” (Safe Blood Starts with Me)
Chủ đề này tập trung vào tầm quan trọng của việc đảm bảo nguồn máu an toàn, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch HIV/AIDS đang lan rộng.
- 2005: “Sức khỏe bà mẹ và trẻ em” (Make Every Mother and Child Count)
WHO kêu gọi hành động để giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và trẻ sơ sinh, một vấn đề nghiêm trọng ở các nước đang phát triển.
- 2010: “Đô thị hóa và sức khỏe” (Urbanization and Health)
Trở lại với chủ đề đô thị hóa, lần này WHO nhấn mạnh các vấn đề như ô nhiễm không khí, thiếu không gian xanh và bệnh mãn tính ở các thành phố lớn.
4. Giai đoạn 2011 đến nay
Trong những năm gần đây, các chủ đề của Ngày Sức Khỏe Thế Giới phản ánh những thách thức toàn cầu hiện đại, từ đại dịch, biến đổi khí hậu đến bất bình đẳng trong y tế.
- 2015: “An toàn thực phẩm” (From Farm to Plate, Make Food Safe)
WHO tập trung vào mối liên hệ giữa thực phẩm và sức khỏe, kêu gọi cải thiện tiêu chuẩn an toàn từ sản xuất đến tiêu dùng.
- 2020: “Hỗ trợ điều dưỡng và hộ sinh” (Support Nurses and Midwives)
Giữa đại dịch COVID-19, WHO tôn vinh vai trò của các y tá và nữ hộ sinh, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc đầu tư vào lực lượng y tế.
- 2021: “Xây dựng một thế giới công bằng và khỏe mạnh hơn” (Building a Fairer, Healthier World)
Sau đại dịch, chủ đề này tập trung vào việc giảm bất bình đẳng trong tiếp cận y tế, vaccine và các nguồn lực chăm sóc sức khỏe.
- 2022: “Hành tinh của chúng ta, sức khỏe của chúng ta” (Our Planet, Our Health)
WHO nhấn mạnh mối quan hệ giữa sức khỏe con người và môi trường, kêu gọi hành động chống biến đổi khí hậu và ô nhiễm.
- 2023: “Sức khỏe cho mọi người” (Health for All)
Kỷ niệm 75 năm thành lập WHO, chủ đề này tái khẳng định cam kết đảm bảo quyền tiếp cận y tế cơ bản cho tất cả, không để ai bị bỏ lại phía sau.
- 2024: “Sức khỏe của tôi, quyền của tôi” (My Health, My Right)
Chủ đề này nhấn mạnh rằng sức khỏe là quyền cơ bản của con người, đồng thời kêu gọi bảo vệ quyền này trong bối cảnh khủng hoảng y tế và nhân đạo toàn cầu.
- 2025: “Healthy beginnings, hopeful futures” (tạm dịch: “Khởi đầu khỏe mạnh, tương lai hy vọng”)
Chủ đề này tập trung vào sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh, kêu gọi các chính phủ và cộng đồng y tế tăng cường nỗ lực để chấm dứt các ca tử vong có thể ngăn ngừa được ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, đồng thời ưu tiên sức khỏe lâu dài và phúc lợi của phụ nữ. Chiến dịch này sẽ kéo dài suốt cả năm, bắt đầu từ ngày 7 tháng 4 năm 2025, nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động để đảm bảo mọi phụ nữ và trẻ em đều được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế chất lượng cao.
Lời kết
Qua hơn 70 năm, các chủ đề nổi bật của Ngày Sức Khỏe Thế Giới đã minh chứng cho sự thay đổi không ngừng của các thách thức sức khỏe toàn cầu. Từ những ngày đầu chống lại sốt rét và bại liệt, đến nỗ lực xây dựng một thế giới công bằng và bền vững, WHO đã sử dụng ngày 7/4 như một công cụ để định hướng và truyền cảm hứng. Những chủ đề này không chỉ là dấu mốc lịch sử mà còn là kim chỉ nam để chúng ta tiếp tục hành động vì một tương lai khỏe mạnh hơn cho tất cả mọi người.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
 được tổ chức vào ngày 7/4 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức về các vấn đề sức khỏe quan trọng trên toàn cầu. Đây là một sự kiện do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phát động từ năm 1950, với mục tiêu kêu gọi hành động để cải thiện sức khỏe cho tất cả mọi người.){kind=link}