Lễ cúng ông Công ông Táo, hay còn gọi là lễ tiễn Táo quân về trời, là một trong những lễ nghi quan trọng và không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Lễ cúng này thể hiện lòng thành kính, tri ân đối với các vị thần Táo, những vị thần cai quản bếp núc và gia đình. Bên cạnh đó, đây cũng là dịp để các gia đình thể hiện ước mong về một năm mới an khang, thịnh vượng và hạnh phúc. Vậy sau khi đã đưa ông Công ông Táo về trời, lễ cúng rước ông Công ông Táo trở lại vào ngày nào, mâm cúng cần chuẩn bị như thế nào để đầy đủ và đúng chuẩn trong năm 2025? Cùng Fahasa tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Cúng rước ông Công ông Táo về ngày mấy?
Dựa trên truyền thống dân gian, vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm, Táo Quân – những vị thần cai quản bếp núc – sẽ cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về những sự việc đã xảy ra trong gia đình trong suốt năm qua. Đây là một nghi thức quan trọng, thể hiện sự tri ân đối với các vị thần bảo vệ gia đình, đồng thời cầu mong mọi điều tốt lành, may mắn trong năm mới.
Theo tục lệ, Táo Quân sẽ ở lại thiên đình trong vòng 7 ngày, từ ngày 23 đến ngày 30 tháng Chạp, để hoàn thành nhiệm vụ báo cáo. Vì vậy, vào ngày 30 tháng Chạp, các gia đình sẽ thực hiện nghi lễ đón ông Táo về nhà, hy vọng được phù hộ cho một năm mới an khang, thịnh vượng.
Cúng rước ông Công ông Táo lúc mấy giờ?
Theo quan niệm dân gian, thời điểm đẹp nhất để cúng ông Công ông Táo là vào khoảng 23 giờ đến 23 giờ 45 phút đêm Giao thừa, tức là đêm 29 tháng Chạp. Đây là khoảng thời gian chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, tượng trưng cho sự khởi đầu của một chu kỳ mới, khi mà các vị thần đã hoàn thành nhiệm vụ và sẵn sàng quay trở lại với gia đình. Việc thực hiện lễ cúng vào thời điểm này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn tạo ra không khí thiêng liêng, giúp gia đình được đón nhận may mắn và bình an trong năm mới.
Mâm cúng rước ông Công ông Táo
1. Lễ vật
Hương (nhang): Hương là một phần không thể thiếu trong lễ cúng ông Công ông Táo, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với Táo Quân và các thần linh. Khi thắp nhang, gia chủ mong muốn những lời cầu nguyện sẽ được gửi gắm một cách trang trọng và linh thiêng.
Hoa tươi: Hoa tươi không chỉ làm cho mâm cúng thêm phần đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự tươi mới, may mắn. Các loại hoa phổ biến trong mâm cúng ông Công ông Táo là hoa cúc, hoa lay ơn, hay hoa vạn thọ, vì chúng mang trong mình ý nghĩa của sự phúc lộc và trường thọ.
Trầu cau: Một cặp trầu cau tươi được đặt trong mâm cúng thể hiện sự kết nối, tình cảm thiêng liêng trong gia đình và mong muốn một năm mới luôn hòa thuận, bình an. Trầu cau cũng có ý nghĩa là cầu mong sức khỏe và sự thuận lợi cho gia đình.
Nến hoặc đèn dầu: Đặt trên bàn thờ 2 cây nến hoặc đèn dầu tượng trưng cho ánh sáng soi đường, giúp Táo Quân hoàn thành nhiệm vụ. Những ngọn đèn này cũng biểu trưng cho sự sáng suốt, trí tuệ và sự phát triển trong năm mới.
Chén rượu: Chén rượu trong mâm cúng thường có 3 chén nhỏ, tượng trưng cho ba vị Táo Quân (Táo ông, Táo bà và Táo cô). Rượu cũng là lễ vật thể hiện sự kính trọng và sự chân thành của gia chủ đối với Táo Quân.
Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả bao gồm năm loại quả tươi, được bày trí sao cho đẹp mắt, thường thấy là mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và sung. Các loại quả này mang ý nghĩa cầu mong sự đầy đủ, thịnh vượng, và may mắn cho gia đình. Mâm ngũ quả không chỉ là một phần trang trí mà còn là một biểu tượng của sự phú quý, tài lộc.
Bánh kẹo: Tùy vào mỗi gia đình, bánh chưng, bánh tét, hay các loại bánh kẹo ngọt có thể được đặt thêm vào mâm cúng. Những món bánh này không chỉ là biểu tượng của sự tròn đầy, sung túc mà còn là món ăn truyền thống trong dịp Tết Nguyên Đán, thể hiện sự gắn bó và lòng thành của gia chủ.
2. Các món ăn
Mâm cúng ông Công ông Táo không chỉ bao gồm các lễ vật thờ cúng truyền thống mà còn là dịp để gia đình thể hiện lòng thành kính với Táo Quân và cầu mong sự bình an, thịnh vượng trong năm mới. Bên cạnh các lễ vật như hoa tươi, nhang, nến, và mâm ngũ quả, mâm cúng còn bao gồm nhiều món ăn đặc sắc, mang ý nghĩa may mắn và sung túc. Dưới đây là các món ăn không thể thiếu trong mâm cúng ông Công ông Táo.
Gà luộc: Gà luộc vàng óng, đẹp mắt, là món ăn mang ý nghĩa cầu bình an và sự may mắn cho gia đình trong năm mới. Gà không chỉ là món ăn ngon mà còn tượng trưng cho sự trọn vẹn, đầy đủ. Con gà luộc thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với Táo Quân.
Xôi gấc hoặc xôi đậu: Xôi gấc hoặc xôi đậu là những món ăn không thể thiếu trong mâm cúng ông Công ông Táo. Xôi gấc mang màu đỏ tươi tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc, còn xôi đậu lại thể hiện sự cầu mong cho gia đình sự sung túc, no đủ, đồng thời cũng là món ăn đặc trưng trong ngày Tết Nguyên Đán, giúp tăng phần ấm cúng trong mâm cỗ cúng.
Giò lụa hoặc giò thủ: Giò lụa, giò thủ thường là món ăn đặc trưng trong các mâm cúng, không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đoàn viên, quây quần, sum vầy trong gia đình. Đây là món ăn thể hiện sự đầy đủ, trọn vẹn và thuận lợi trong cuộc sống.
Canh: Các món canh như canh măng, canh mọc, hay canh khổ qua đều mang những ý nghĩa sâu sắc. Canh măng thường biểu trưng cho sự phát triển, thịnh vượng, canh mọc mang đến sự may mắn, trong khi canh khổ qua (mướp đắng) lại có ý nghĩa vượt qua khó khăn, thử thách, mong muốn gia đình sẽ vượt qua mọi trở ngại trong năm mới.
Nem rán (chả giò): Nem rán hay chả giò là món ăn phổ biến trong các dịp lễ Tết. Với lớp vỏ giòn, nhân bên trong thơm ngon, nem rán không chỉ làm tăng thêm phần ngon miệng cho mâm cúng mà còn thể hiện mong muốn sự may mắn, thịnh vượng sẽ “ráo” đến gia đình, mang lại hạnh phúc và tài lộc trong suốt năm.
Thịt đông (đặc trưng miền Bắc) hoặc thịt kho hột vịt (đặc trưng miền Nam): Món thịt đông, đặc trưng của miền Bắc, là món ăn có ý nghĩa biểu trưng cho sự bền bỉ, vững vàng, giúp gia đình luôn kiên cường trong mọi hoàn cảnh. Còn thịt kho hột vịt, món ăn đặc trưng miền Nam, lại mang ý nghĩa sung túc, no đủ, cầu mong gia đình luôn có đủ đầy, hạnh phúc và không thiếu thốn.
Văn khấn rước ông Công ông Táo 2025
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển: (1)
Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan: (2)
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là Phút giao thừa năm… (tên năm Âm lịch), chúng con là…, sinh năm…, nơi ở hiện tại…
Phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng đế giám sát vạn dân dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều để khuyết lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương, Ngài bản xứ thần linh Thổ địa, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần, các bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ: Minh niên khai thái, trú dạ cát tường. Thời thời giữ được bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì. Nam mô A di đà Phật! (nói 3 lần, cúi lạy 3 lần).
(1) và (2) là tên của các vị quan Hành Khiển cho năm cũ và năm mới. Các bạn có thể tham khảo thông tin chi tiết ở mục dưới đây để thực hiện đúng cách.
Năm Tý: Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.
Năm Sửu: Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.
Năm Dần: Ngụy Vương Hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu Tào phán quan.
Năm Mão: Trịnh Vương Hành khiển, Thạch Tinh hành binh chi thần, Liễu Tào phán quan.
Năm Thìn: Sở Vương Hành khiển, Hoả Tinh hành binh chi thần, Biểu Tào phán quan.
Năm Tỵ: Ngô Vương Hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa Tào phán quan.
Năm Ngọ: Tần Vương Hành khiển, Thiên Mao hành binh chi thần, Ngọc Tào phán quan.
Năm Mùi: Tống Vương Hành khiển, Ngũ Đạo hành binh chi thần, Lâm Tào phán quan.
Năm Thân: Tề Vương Hành khiển, Ngũ Miếu hành binh chi thần, Tống Tào phán quan.
Năm Dậu: Lỗ Vương Hành khiển, Ngũ Nhạc hành binh chi thần, Cự Tào phán quan.
Năm Tuất: Việt Vương Hành khiển, Thiên Bá hành binh chi thần, Thành Tào phán quan.
Năm Hợi: Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan.
Lưu ý khi cúng ông Công ông Táo
- Thực hiện đúng giờ: Thời gian lý tưởng để cúng ông Công ông Táo là vào khoảng từ 23 giờ đến 23 giờ 45 phút đêm Giao thừa (29 Tết), khi mà thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới đang đến gần.
- Chuẩn bị mâm cúng đầy đủ: Mâm cúng cần được chuẩn bị tươm tất, đầy đủ các lễ vật theo truyền thống để thể hiện lòng thành kính.
- Đọc văn khấn trang nghiêm: Gia chủ cần đọc văn khấn với sự trang trọng và thành tâm, cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc.
Lời kết
Lễ cúng rước ông Công ông Táo là một phong tục quan trọng trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt, thể hiện lòng thành kính và sự tri ân đối với các vị thần bảo vệ gia đình. Qua mâm cúng đầy đủ và các nghi thức trang trọng, gia đình không chỉ cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc mà còn thể hiện sự kết nối, hòa thuận trong ngôi nhà. Hy vọng rằng với những chia sẻ trong bài viết này, bạn sẽ có thêm thông tin hữu ích để chuẩn bị mâm cúng ông Công ông Táo đúng chuẩn và đầy đủ, đón Tết thật ấm cúng và may mắn.
