Phân biệt truyện tranh Manga, Manhwa và Manhua

Truyện tranh từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa giải trí toàn cầu. Khi nhắc đến truyện tranh châu Á, ba cái tên nổi bật nhất thường được đề cập là Manga, Manhwa và Manhua. Dù đều thuộc dòng truyện tranh Đông Á và có nhiều điểm tương đồng, chúng mang những đặc trưng riêng biệt, gắn liền với nguồn gốc văn hóa, phong cách nghệ thuật và cách tiếp cận độc giả. Vậy Manga, Manhwa và Manhua khác nhau như thế nào? Hãy cùng Fahasa tìm hiểu sâu hơn qua bài viết này.

Manga – Linh hồn của truyện tranh Nhật Bản

Manga là thuật ngữ dùng để chỉ truyện tranh xuất xứ từ Nhật Bản. Từ “manga” được ghép từ hai chữ Hán: “man” (漫) nghĩa là “tự do, phóng khoáng” và “ga” (画) nghĩa là “hình ảnh, tranh vẽ”. Thuật ngữ này lần đầu tiên được sử dụng rộng rãi vào thế kỷ 18 bởi họa sĩ Hokusai Katsushika với bộ sưu tập tranh khắc gỗ “Hokusai Manga”, nhưng khái niệm manga hiện đại như chúng ta biết ngày nay chỉ thực sự định hình vào thế kỷ 20, đặc biệt sau Thế chiến thứ hai.

1. Nguồn gốc và lịch sử

Manga phát triển từ truyền thống nghệ thuật tranh khắc gỗ ukiyo-e của Nhật Bản, kết hợp với ảnh hưởng từ truyện tranh phương Tây (đặc biệt là Mỹ) sau chiến tranh. Osamu Tezuka, được mệnh danh là “Cha đẻ của manga”, đã đặt nền móng cho phong cách kể chuyện và nghệ thuật hiện đại với các tác phẩm như Astro Boy và Black Jack. Từ đó, manga trở thành một ngành công nghiệp khổng lồ, chiếm lĩnh không chỉ Nhật Bản mà còn toàn thế giới.

2. Phong cách nghệ thuật

Manga thường được vẽ bằng mực đen trắng, với các đường nét sắc sảo và biểu cảm nhân vật được nhấn mạnh qua đôi mắt to, phong cách đặc trưng mà Tezuka học hỏi từ phim hoạt hình Disney. Tuy nhiên, phong cách này không cố định, mà thay đổi tùy theo thể loại (shonen, shojo, seinen, josei) và ý đồ của tác giả.

3. Cách đọc

Một trong những điểm dễ nhận ra nhất của manga là cách đọc từ phải sang trái, theo chiều dọc, phản ánh cách viết truyền thống của tiếng Nhật. Điều này đôi khi gây bối rối cho độc giả mới, nhưng lại là nét độc đáo không thể nhầm lẫn.

4. Thể loại và văn hóa

Manga bao phủ mọi thể loại, từ hành động (Naruto, One Piece), lãng mạn (Fruits Basket), kinh dị (Uzumaki) đến truyện dành cho người lớn (Gantz). Nó không chỉ là giải trí mà còn phản ánh sâu sắc xã hội Nhật Bản, từ áp lực học đường, văn hóa công sở đến các giá trị truyền thống.

5. Tầm ảnh hưởng

Manga là “ông lớn” trong thế giới truyện tranh châu Á, với doanh thu hàng tỷ đô la mỗi năm và lượng fan khổng lồ trên toàn cầu nhờ các bản dịch, anime chuyển thể và hàng hóa liên quan.

Manhwa – Hơi thở của truyện tranh Hàn Quốc

Manhwa là truyện tranh đến từ Hàn Quốc, với “man” (漫) vẫn mang nghĩa “tự do” và “hwa” (畵) nghĩa là “tranh vẽ”. Dù chia sẻ nguồn gốc ngôn ngữ Hán giống manga, manhwa mang bản sắc riêng của văn hóa Hàn Quốc và phát triển theo một con đường rất khác.

1. Nguồn gốc và lịch sử

Manhwa xuất hiện từ đầu thế kỷ 20, chịu ảnh hưởng từ sự giao thoa văn hóa với Nhật Bản (thời kỳ Nhật chiếm đóng Hàn Quốc) và phương Tây. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự bùng nổ vào cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, đặc biệt nhờ sự phát triển của internet và nền tảng webtoon. Các tác phẩm như Full House hay Tower of God đã đưa manhwa ra ánh sáng toàn cầu.

2. Phong cách nghệ thuật

Không giống manga thường giữ màu đen trắng, manhwa hiện đại (đặc biệt là webtoon) thường được vẽ màu hoàn toàn, tận dụng tối đa công nghệ số. Phong cách nhân vật trong manhwa có xu hướng chân thực hơn, với tỷ lệ cơ thể gần với người thật, ít phóng đại như manga. Biểu cảm và thiết kế cũng mang tính hiện đại, đôi khi pha trộn nét đẹp chuẩn mực của văn hóa K-pop.

3. Cách đọc

Điểm khác biệt lớn nhất của manhwa so với manga là cách đọc từ trái sang phải, giống sách phương Tây, và thường theo dạng cuộn dọc (scrolling) trên các nền tảng trực tuyến như Naver Webtoon hay Lezhin. Điều này xuất phát từ sự thích nghi với thói quen đọc trên điện thoại và máy tính.

4. Thể loại và văn hóa

Manhwa thường tập trung vào các chủ đề gần gũi với giới trẻ, như tình yêu học đường (True Beauty), giả tưởng (Solo Leveling), hay thậm chí là tái sinh và hệ thống game RPG (The Beginning After the End). Nó cũng phản ánh xã hội Hàn Quốc hiện đại, với sự cạnh tranh khốc liệt, áp lực gia đình và vẻ đẹp hình thể.

5. Tầm ảnh hưởng

Manhwa đang vươn lên mạnh mẽ nhờ làn sóng Hallyu (Korean Wave), đặc biệt khi webtoon trở thành xu hướng toàn cầu. Nhiều manhwa đã được chuyển thể thành phim truyền hình (Sweet Home) và anime (Tower of God), thu hút lượng lớn khán giả quốc tế.

Manhua – Sắc màu truyện tranh Trung Quốc

Manhua là truyện tranh của Trung Quốc, với “man” (漫) nghĩa “tự do” và “hua” (画) nghĩa “tranh vẽ”. Đây là cái tên ít quen thuộc hơn với độc giả quốc tế so với manga và manhwa, nhưng lại có lịch sử lâu đời và đang ngày càng khẳng định vị thế.

1. Nguồn gốc và lịch sử

Manhua xuất hiện từ cuối thế kỷ 19, gắn liền với tranh biếm họa chính trị và báo chí. Trong suốt thế kỷ 20, nó chịu ảnh hưởng từ Nhật Bản và phương Tây, nhưng vẫn giữ nét riêng nhờ văn hóa Trung Hoa phong phú. Gần đây, nhờ sự phát triển của internet và các ứng dụng như WebComics hay Bilibili Comics, manhua đã có bước tiến lớn (The King’s Avatar, Battle Through the Heavens).

2. Phong cách nghệ thuật

Manhua thường có màu sắc rực rỡ, đặc biệt trong các phiên bản web hiện đại. Phong cách vẽ chịu ảnh hưởng từ mỹ thuật truyền thống Trung Quốc, với trang phục, cảnh vật và nhân vật mang đậm nét văn hóa cổ đại (kiếm hiệp, tiên hiệp). Tuy nhiên, nó cũng rất linh hoạt, từ nét vẽ hoạt hình dễ thương (Little Mushroom) đến chân thực (Grandmaster of Demonic Cultivation).

3. Cách đọc

Tương tự manhwa, manhua hiện đại thường đọc từ trái sang phải hoặc cuộn dọc trên các nền tảng số. Tuy nhiên, các phiên bản in truyền thống có thể đọc từ phải sang trái, tùy thuộc vào cách xuất bản.

4. Thể loại và văn hóa

Manhua nổi bật với các thể loại tiên hiệp (Immortal Swordsman), võ hiệp (The Legend of the Condor Heroes) và giả tưởng tu luyện (Douluo Dalu), phản ánh sâu sắc văn hóa thần tiên và triết lý Đạo giáo của Trung Quốc. Ngoài ra, nó cũng có các tác phẩm hiện đại về tình yêu, học đường, nhưng thường ít phổ biến hơn.

5. Tầm ảnh hưởng

Manhua đang dần mở rộng ra quốc tế nhờ sự phổ biến của tiểu thuyết mạng Trung Quốc (như Mo Dao Zu Shi) và các bản chuyển thể thành phim hoạt hình (donghua) hay phim truyền hình. Tuy nhiên, nó vẫn chưa đạt được độ phủ sóng như manga hay manhwa.

So sánh tổng quan và sự giao thoa

Dù có những khác biệt rõ ràng, manga, manhwa và manhua vẫn chia sẻ nhiều điểm chung: đều là truyện tranh Đông Á, sử dụng nét vẽ ảnh hưởng từ nghệ thuật truyền thống kết hợp hiện đại, và có sức hút lớn nhờ kể chuyện hấp dẫn. Tuy nhiên, chúng khác nhau ở những khía cạnh sau:

Ngoài ra, sự giao thoa giữa ba loại truyện này ngày càng rõ rệt. Ví dụ, nhiều manhwa và manhua học hỏi cách kể chuyện nhanh, kịch tính của manga shonen, trong khi manga Nhật Bản cũng dần xuất hiện trên các nền tảng số giống webtoon.

Lời kết 

Manga, manhwa và manhua không chỉ là truyện tranh, mà còn là cửa sổ để khám phá văn hóa Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Nếu bạn yêu thích những câu chuyện hành động kịch tính với nét vẽ đen trắng cổ điển, manga có thể là lựa chọn hoàn hảo. Nếu bạn muốn trải nghiệm truyện tranh màu sắc rực rỡ, dễ dàng đọc trên điện thoại với chủ đề hiện đại, manhwa sẽ không làm bạn thất vọng. Còn nếu bạn đam mê thế giới tiên hiệp, kiếm hiệp đầy chất thơ và huyền bí, manhua chính là điểm đến lý tưởng.

Dù bạn chọn loại nào, mỗi trang truyện đều là một hành trình độc đáo, mang đến niềm vui và cảm hứng bất tận. Đừng quên ghé web/app Fahasa.com hoặc hệ thống các nhà sách Fahasa trên toàn quốc để sở hữu ngay cho mình bộ truyện yêu thích nhé!