Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt, không chỉ là thời điểm sum họp gia đình, mà còn là dịp để thưởng thức những món ăn truyền thống đặc sắc. Các món ăn Tết không chỉ là sự kết tinh của văn hóa ẩm thực mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng hiếu thảo, sự tôn kính tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Hãy cùng Fahasa khám phá những món ăn Tết Việt Nam phổ biến, mang đậm dấu ấn của truyền thống dân tộc.
1. Bánh Chưng, Bánh Tét
Không thể không nhắc đến bánh chưng và bánh tét, hai món bánh truyền thống nổi bật trong mâm cỗ Tết của người Việt. Cả hai món bánh này đều được làm từ gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh, và lá dong (bánh chưng) hoặc lá chuối (bánh tét).
Bánh chưng là món bánh phổ biến ở miền Bắc, có hình vuông, tượng trưng cho đất, theo quan niệm “Trời tròn, đất vuông”. Bánh tét lại là đặc sản của miền Nam, có hình trụ dài, thường được luộc trong những chiếc nồi lớn. Cả hai món bánh đều thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và đất trời, vì thế luôn xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết.
Bánh chưng và bánh tét không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của sự ấm no, thịnh vượng, tượng trưng cho sự gắn kết gia đình và quê hương. Bánh này được làm từ những nguyên liệu đơn giản, nhưng khi kết hợp lại với nhau, tạo nên hương vị đặc biệt, khiến ai ăn một lần sẽ nhớ mãi hương vị không thể nào quên.
2. Thịt kho hột vịt
Thịt kho hột vịt là món ăn quen thuộc và không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt Nam. Món ăn này gồm thịt ba chỉ kho với trứng vịt và nước dừa, tạo nên vị đậm đà, béo ngậy. Thịt kho hột vịt không chỉ ngon miệng mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa ẩm thực của người Việt.
Trong đó, thịt đại diện cho sự đủ đầy, trứng vịt tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, và nước dừa mang đến sự ngọt ngào, mong muốn gia đình luôn hạnh phúc và đầm ấm. Món ăn này thường được ăn kèm với cơm trắng và dưa giá hoặc dưa kiệu, giúp tăng thêm sự hài hòa và phong phú cho mâm cỗ ngày Tết.
3. Canh măng
Măng là nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, và trong dịp Tết, canh măng lại là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ. Canh măng có thể được nấu với xương heo, thịt gà, hoặc thịt bò, tùy vào sở thích của từng gia đình. Măng có vị thanh mát, kết hợp với các nguyên liệu khác, tạo ra một món canh ngọt thanh, thơm ngon và dễ ăn.
Món canh măng không chỉ mang lại hương vị đặc biệt mà còn chứa đựng ý nghĩa phong thủy. Măng là món ăn tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi nảy nở, giúp gia đình có một năm mới đầy thịnh vượng và may mắn. Đây cũng là món ăn giúp thanh lọc cơ thể sau những ngày Tết ăn uống nhiều món dầu mỡ.
4. Dưa hành, dưa kiệu
Dưa hành, dưa kiệu là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Những món dưa này thường được dùng làm món ăn kèm, giúp làm dịu bớt độ béo của các món ăn mặn như thịt kho, bánh chưng, hoặc các món xào. Dưa hành và dưa kiệu được làm từ hành tây hoặc kiệu non, ngâm trong nước muối và ớt, tạo nên vị chua ngọt, giòn giòn.
Ngoài việc giúp cân bằng khẩu vị, dưa hành và dưa kiệu còn có ý nghĩa phong thủy, mang lại may mắn và sức khỏe cho gia đình. Trong văn hóa dân gian, dưa kiệu còn được coi là biểu tượng của sự trừ tà, xua đuổi những điều xấu, mang đến bình an cho mọi người.
5. Thịt ngâm mắm
Thịt ngâm mắm là một món ăn đặc trưng trong các dịp Tết của người Việt, đặc biệt là ở miền Bắc và miền Trung. Món ăn này được làm từ thịt heo hoặc thịt bò, được luộc chín, sau đó ngâm trong hỗn hợp mắm, đường, tỏi, ớt, và gia vị. Sau khi ngâm, thịt thấm đều gia vị, có vị ngọt, mặn và cay đặc trưng.
Món thịt ngâm mắm không chỉ ngon mà còn tượng trưng cho sự đầy đủ, sung túc trong năm mới, mang đến tài lộc và may mắn cho gia đình. Thịt ngâm mắm thường được ăn kèm với cơm hoặc xôi, tạo nên một bữa ăn Tết trọn vẹn và hấp dẫn.
6. Xôi gấc
Xôi gấc là món ăn đặc biệt của người Việt trong dịp Tết Nguyên Đán. Món xôi này có màu đỏ tươi, được làm từ gạo nếp và dầu gấc, tạo ra màu sắc bắt mắt và hương vị thơm ngon. Xôi gấc thường được ăn kèm với thịt kho, giò chả, hoặc ăn một mình như một món điểm tâm.
Theo quan niệm dân gian, màu đỏ của gấc mang lại may mắn và sự phát đạt, vì vậy xôi gấc trở thành món ăn tượng trưng cho sự thịnh vượng, phát tài trong năm mới. Món xôi này cũng rất dễ chế biến và có thể làm quà biếu trong những dịp Tết.
7. Chả lụa (giò lụa)
Chả lụa hay giò lụa là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết của người Việt. Được làm từ thịt heo xay nhuyễn, gói trong lá chuối và luộc chín, chả lụa có vị mềm, ngọt, thanh mát, thích hợp để ăn kèm với cơm, xôi, hoặc bánh chưng. Chả lụa là biểu tượng của sự trọn vẹn, no đủ, và thường được bày biện trang trọng trong mâm cỗ ngày Tết.
8. Gà luộc
Món gà luộc là một trong những món ăn không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt, nhất là trong mâm cỗ cúng gia tiên. Gà luộc thường được chế biến với nguyên liệu tươi ngon, luộc chín mềm và được bày biện đẹp mắt, có thể ăn kèm với muối tiêu chanh. Gà không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp gia đình, mang lại sự may mắn và tài lộc cho năm mới.
9. Nem rán (chả giò)
Nem rán hay chả giò là món ăn Tết được yêu thích khắp các vùng miền. Món nem có nhân từ thịt heo, tôm, nấm, hoặc rau củ, được cuộn trong bánh tráng, chiên giòn. Đây là món ăn mang đến sự may mắn, tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng và sự đủ đầy trong năm mới. Nem rán thường được ăn kèm với rau sống và nước mắm chua ngọt.
10. Canh khổ qua (canh mướp đắng)
Khổ qua, hay còn gọi là mướp đắng, là loại thực phẩm không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Món canh khổ qua nhồi thịt không chỉ giúp thanh nhiệt, làm dịu các món ăn nhiều dầu mỡ, mà còn mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, bảo vệ gia đình khỏi vận xui. Cái tên “khổ qua” (đắng qua) cũng gợi nhớ đến sự mong cầu những điều không may mắn sẽ qua đi trong năm mới.
Lời kết
Mâm cơm ngày Tết không chỉ là nơi tụ hội của gia đình mà còn thể hiện lòng hiếu thảo, sự kính trọng đối với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thành công.
Fahasa chúc bạn và gia đình một năm mới 2025 an khang thịnh vượng!
